قازاقستاندىق سەناتورلار قۇس تۇماۋىنا الاڭداۋشىلىق تانىتتى

None
None
نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - قۇس تۇماۋىنىڭ ءورشۋ سەبەپتەرىنە، ءتيىستى ۆەتەرينارلىق ءىس- شارالاردىڭ ورىندالۋىنا جان- جاقتى تەكسەرۋ جۇرگىزۋ قاجەت.

بۇل تۋرالى ق ر پرەمەر-ءمينيسترى اسقار مامينگە جولدانعان سەناتور دۇيسەنعازى مۋسيننىڭ دەپۋتاتتىق ساۋالىندا ايتىلعان، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

«بۇگىندە قازاقستاندا بەلەڭ الىپ وتىرعان قۇس تۇماۋىنىڭ تارالۋى ۇلكەن الاڭداۋشىلىق تۋدىرىپ وتىر. بۇل ىندەتتىڭ ەكونوميكالىق زالالى وتە ۇلكەن. ونىڭ سالدارى تەك ءۇي قۇستارىنىڭ يەلەرىنە عانا ەمەس، مەملەكەت تاراپىنان دا قاتاڭ كارانتيندىك جانە ۆەتەريناريالىق- سانيتاريالىق ءىس- شارالاردى جۇرگىزۋدى ەنگىزۋگە، سونىڭ ىشىندە اۋرۋ قۇستاردى جويۋعا جانە دە ولاردى جاپپاي ۆاكسيناتسيالاۋعا ءماجبۇر ەتەدى، قۇس يەلەرىنە وتەماقى بەرۋ ماسەلەلەرى مەملەكەتتىك بيۋدجەتكە قوسىمشا سالماق تۇسىرەتىنى انىق. اۋل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ سوڭعى مالىمەتتەرى بويىنشا، قازاقستاننىڭ بىرنەشە ءوڭىرىنىڭ 117 ەلدى مەكەنىندە اتالعان ىندەتتەن 576 مىڭ باس ءار ءتۇرلى قۇستار قىرىلعان. ال، قازاقستان قۇس وسىرۋشىلەر وداعىنىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا، قۇس تۇماۋىنىڭ سالدارىنان قۇستاردىڭ ءولىمى سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا ەكى قۇس فابريكاسىندا 768,8 مىڭ باس جانە قوستاناي وبلىسىندا ءبىر قۇس فابريكاسىندا 360 مىڭ باستى قۇرايدى. ياعني تەك ءۇش قۇس فابريكاسىندا قىرىلعان قۇستىڭ سانى 1 ميلليون 128 مىڭنان اسىپ وتىر»، - دەدى سەناتور.

بۇل رەتتە ول ارنايى قۇرىلعان ءتيىستى كوميسسيالار كەي شارۋاشىلىقتاردا قۇس شىعىنىنىڭ تەحنولوگيالىق، وندىرىستىك سەبەپتەرىن، سونداي-اق، قۇس تۇماۋىنان ولگەن قۇستاردىڭ ناقتى سانىنداعى قاتەلىكتەردى انىقتاعانىن ايتادى.

«مۇنداي كەلەڭسىز جاعدايلار، ەلىمىزدەگى قۇس شارۋاشىلىعى سالاسىنىڭ دامۋىنا كەرى اسەرىن تيگىزۋ قاۋىپىنىڭ وتە جوعارى ەكەنىن كورسەتەدى. ستاتيستيكالىق دەرەكتەردىڭ جۇيەسىزدىگى، قۇس وسىرۋشىلەردىڭ جاۋاپسىزدىعى، جاۋاپتى مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ قامسىز بولۋى، ياعني دەر كەزىندە ىندەتتىڭ الدىن الۋ شارالارىن جۇرگىزۋگە قاتىستى جۇمىستارى دا ءبىرشاما سۇراقتاردى تۋدىرىپ وتىر. ەلىمىزدە قۇس ەتىنىڭ 45 پايىزى يمپورتتالاتىنىن ەسكەرسەك، ەندىگى كەزەكتە، قۇس تۇماۋى سالدارىنان بۇل كورسەتكىشتىڭ ءوسۋى جانە دە وتاندىق ونىمدەر باعاسىنىڭ قىمباتتاۋى دا ابدەن مۇمكىن»، - دەدى د. مۋسين.

سەناتور قازاقستانداعى قۇس شارۋاشىلىعى سالاسىنداعى سەلەكسيالىق جانە اسىل تۇقىمدىق جۇمىستاردىڭ تومەن دەڭگەيىنىڭ سالدارىنان ينكۋباتسيالىق جۇمىرتقا، تاۋلىكتىك بالاپاندار سياقتى اسىل تۇقىمدىق ونىمدەر نەگىزىنەن جاقىن جانە الىس شەت ەلدەردەن يمپورتتالاتىندىعىن العا تارتادى.

«بۇل رەتتە، وتاندىق قۇس وندىرۋشىلەردە ءوز كروسستارىنىڭ بولماۋى جاعدايدى ودان سايىن كۇردەلەندىرۋدە. سوندىقتان دا، ەلىمىزدىڭ قۇس شارۋاشىلىعى سالاسىنا قولداۋ كورسەتۋ - وزەكتى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترىنىڭ بۇيرىعىمەن «اسىل تۇقىمدى مال شارۋاشىلىعىن دامىتۋ، مال شارۋاشىلىعى ءونىمىنىڭ ونىمدىلىگى مەن ساپاسىن ارتتىرۋ ەرەجەلەرىنە» سايكەس ناقتى ءوندىرىسى 100 ميلليون. دانادان استام جۇمىرتقا وندىرەتىن قۇس فابريكالارى 1 دانا ءۇشىن 1,2 تەڭگە نورماتيۆ بويىنشا سۋبسيديا الا الادى. قازىردىڭ وزىندە، قۇس تۇماۋىنا بايلانىستى، وتاندىق كاسىپورىنداردا قۇس سانىنىڭ ايتارلىقتاي مولشەردە قىسقارۋىنا بايلانىستى، ولار جىل قورىتىندىسى بويىنشا 100 ميلليون. دانا جۇمىرتقا شىعارا المايتىنى بەلگىلى بولىپ وتىر. بۇل - ءوز رەتىندە الىنعان سۋبسيديالاردى قايتارۋعا مىندەتتەۋگە اكەلىپ سوقتىرادى. سوندىقتان دا، اتالعان ماسەلە قوسىمشا زەردەلەنۋى ءتيىس»، - دەدى ول.

د. مۋسين اسا قاۋىپتى اۋرۋلاردىڭ ورشۋىنە جول بەرمەۋ ماقساتىندا ۇيىمداستىرىلعان شارۋاشىلىقتاردا جانە جەكە اۋلالاردا قۇستاردى مىندەتتى تۇردە ۆاكسيناتسيالاۋدى ۇيىمداستىرۋ قاجەت ەكەندىگىن ايتادى.

«جوعارىدا باياندالعانداردىڭ نەگىزىندە سىزدەن: قۇس تۇماۋىنىڭ ءورشۋ سەبەپتەرىنە، ءتيىستى ۆەتەرينارلىق ءىس- شارالاردىڭ ورىندالۋىنا جان- جاقتى تەكسەرۋ جۇرگىزۋ؛ قۇستاردىڭ قاۋىپتى اۋرۋلارىنا قارسى مىندەتتى ۆاكسيناتسيالاۋ ءۇشىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قولدانىستاعى زاڭناماسىنا ءتيىستى وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ؛ ىندەت سالدارىنان (قۇس تۇماۋى) جويىلعان ءۇي قۇستارى ءۇشىن نارىقتىق قۇنى بويىنشا وتەماقى تولەۋ؛ جۇمىرتقا ءوندىرۋدىڭ ناقتى كولەمىنە قاراماستان، بارلىق قۇس فابريكالارى ءۇشىن ءبىرىڭعاي نورماتيۆ بەلگىلەي وتىرىپ، سۋبسيديالاۋ ەرەجەلەرىنە وزگەرىستەر ەنگىزۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرۋ؛ ۆەتەريناريالىق پرەپاراتتاردى مەملەكەتتىك ساتىپ الۋدى وڭتايلاندىرۋ جانە ءۇي قۇستارىن ساقتاندىرۋ باعدارلاماسىن ازىرلەۋ ۇسىنىلادى»، - دەدى دۇيسەنعازى مۋسين.

اۆتور: مارلان جيەمباي

سوڭعى جاڭالىقتار