جۇرەك اۋرۋىنان قالاي ساقتانۋعا بولادى

كارديولوگيا جانە ىشكى اۋرۋلار ع ز ي كارديولوگيا كافەدراسىنىڭ اسسيستەنتى، مەديتسينا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى جانار يباكوۆانىڭ ايتۋىنشا، جۇرەك- قانتامىر اۋرۋلارىنىڭ پروفيلاكتيكاسى ءار ادامنىڭ ءومىرى ءۇشىن ماڭىزدى. پروفيلاكتيكا پاتولوگيالاردىڭ پايدا بولۋى مەن دامۋىنا جول بەرمەۋ ارقىلى ادامنىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋ مەن ۇزارتۋ ءۇشىن قاجەت.

قازىرگى تاڭدا مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى جۇرەك- قانتامىر اۋرۋلارى قاۋپىنىڭ نەگىزگى فاكتورلارىن انىقتادى. وسىنىڭ نەگىزىندە دارىگەرلەر سالاۋاتتى ءومىر ءسۇرۋ سالتىنا قاتىستى ۇسىنىمدار ازىرلەدى. ەگەر وسى ەرەجەلەردى دۇرىس ۇستاناتىن بولسا، ادام ءۇشىن مەيلىنشە كوپ ۋاقىت ارالىعىندا تامىرلارى مەن جۇرەگىن ساقتاپ قالۋعا مۇمكىندىك تۋادى. وسىنداي پاتولوگيالاردى قالىپتاستىرا الاتىن جاعدايلاردىڭ ءتىزىمى كەڭ. نەگىزگىلەردىڭ ىشىندە مىنالاردى ايتا كەتكەن دۇرىس:

- دەنە قيمىلىنىڭ از بولۋى نەمەسە گيپوديناميا. كوپ قيمىلداۋعا تىرىسىڭىز! وزىڭىزگە جانە وتباسى مۇشەلەرىنىڭ تەلەديدار مەن كومپيۋتەر الدىندا وتكىزەتىن ۋاقىتىنا شەكتەۋ قويىڭىز. وتباسىمەن سەرۋەنگە جانە تازا اۋاعا شىعىپ ويناۋدى ۇيىمداستىرىڭىز. جۇكتەمە كەزىندە تامىردىڭ سوعۋى مينۋتىنا 120-140-تان اسپاۋى ءتيىس؛

- سترەسس. ول جۇرەك- قانتامىر جۇيەسىنە اسەر ەتۋى كەزىندە ادرەنالين گورمونى شىعارىلادى دا، جۇرەكتىڭ ءجيى سوعۋىنا، تامىردىڭ تارىلۋى مەن قىسىلۋىنا اكەلەدى. وسىنىڭ سالدارىنان قان قىسىمى جوعارىلاپ، جۇرەك بۇلشىقەتى توزادى. تامىردىڭ تارىلۋىنا پروفيلاكتيكا جاساۋ ءۇشىن قالانىڭ قاربالاسىنان تىس جاققا، تابيعاتقا ءجيى شىعۋ كەرەك، ومىردە بولاتىن قانداي دا ءبىر جايسىزدىقتارعا، تۇرمىستا بولاتىن كيكىلجىڭگە كوڭىل اۋدارماۋعا، ونىڭ ورنىنا وزىڭىزگە پوزيتيۆتىك كوڭىل- كۇيلەر سىيلاۋعا تىرىسۋ قاجەت؛

- دەنە سالماعىنىڭ ارتۋى دەنساۋلىققا كەرى اسەر ەتەدى؛

- مايلى جانە اشى تاماقتى ارتىق قابىلداۋ. جانۋاردىڭ مايىن (ماي، سارى ماي، قايماق، شۇجىقتىڭ قۇرامىندا ماي كوپ) پايدالانۋدى مەيلىنشە قىسقارتۋ، ال تۇزدى تاۋلىگىنە 3-5 گ دەيىن (شاي قاسىعىنان از) ازايتۋ قاجەت. راتسيوندى جەمىس- جيدەكتەر، كوكونىستەر قۇراۋ كەرەك؛

- مايلى، قۋىرىلعان جانە جوعارى كالوريالى تاعامداردان باس تارتىڭىز؛

- قانداعى حولەستەرين دەڭگەيىنىڭ ارتۋى (نورمانىڭ جوعارى شەگى 5,0 ممول/ل)؛

- جاس كەلگەن سايىن (45 جاستان جوعارى) جۇرەك- قانتامىر اۋرۋلارىنىڭ دامۋ قاۋپى ارتادى؛

- ەر ادامداردىڭ اعزاسى جۇرەك- قانتامىر جۇيەسى اۋرۋلارىنىڭ دامۋىنا بەيىم كەلەدى؛

- تۇقىم قۋالاۋشىلىق؛

- تەمەكى شەگۋ، الكوگولدىك ىشىمدىكتەر ءىشۋ. نيكوتين تامىرلاردى تارىلتادى، سوندىقتان ارتەريالىق قان قىسىمى جوعارىلايدى. تامىر قابىرعالارى زاقىمدانىپ، ولاردا تۇيىندەر جينالىپ، سالدارىنان جۇرەك- قانتامىر اۋرۋلارى پايدا بولادى.

- ارتەريالىق قان قىسىمىنىڭ جوعارىلاۋى (140/90 م م سىن. باع. جوعارى)؛

- قانت ديابەتى نەمەسە اش قارىندا قانداعى قانتتىڭ جوعارى بولۋى (قانداعى گليۋكوزانىڭ قالىپتى دەڭگەيى 3,3-تەن 5,5 ممول/ل)؛

- كورسەتىلگەن فاكتورلاردى جويۋ ارقىلى (تولىعىمەن نەمەسە ءتىپتى جارتىلاي بولسا دا) تەك كوڭىل- كۇيدى عانا جاقسارتىپ قانا قويماي، سونىمەن قاتار ۇزاق ءومىر سۇرۋگە بولادى. ءوزىڭىزدىڭ سيفرلارىڭىزدى ءبىلىڭىز. ءسىزدىڭ ارتەريالىق قان قىسىمىڭىزدى ولشەيتىن، قانداعى گليۋكوزا مەن حولەستەريننىڭ دەڭگەيىن انىقتايتىن، دەنە سالماعىنىڭ يندەكسىن ەسەپتەپ بەرەتىن مەديتسينا ۇيىمىنا بارىپ قارالىڭىز. جۇرەك- قانتامىر اۋرۋلارىنىڭ دامۋ قاۋپىن بىلە وتىرىپ، جۇرەكتىڭ جاعدايىن جاقسارتۋعا ارنالعان ناقتى ءىس- ارەكەت جوسپارىن ازىرلەۋگە بولادى.

اۆتور: الما مۇقانوۆا