ايتماتوۆتى ەگىلتكەن انا ەسكەرتكىشى

بولماعان بالالىق شاق، ورىندالماعان ارمان، ۇزىلگەن ءۇمىت، جارسىز وتكەن عۇمىر دا سوعىس دەيتىن زۇلماتتىڭ ەنشىسىندە. وتكەن كۇن ءىز-ءتۇزسىز كەتپەك ەمەس، ودان قالعان بەلگى بار.

ءبىر-بىرىنە ۇقساس تاعدىرلار قاي قيىردا دا قايتالانىپ جاتتى. ال تاعدىر ولمەس ونەرگە دە، ەرەكشە ەستەلىككە دە وزەك.

بەلگىلى كومپوزيتور التىنبەك قورازبايەۆتىڭ «قارا كەمپىر» تولعاۋىن كەشەگى كۇرەڭ كۇندەرگە انمەن قويىلعان ەسكەرتكىش دەۋگە بولادى.

قازاق دالاسىندا وسىناۋ قاسىرەت كۇيىنە ەلتىمەگەن، قايعى زارىنا ەگىلمەگەن كوڭىل جوق شىعار. «ساعىندىم جەكسەنق ۇلىم، قوسشىع ۇلىم، وزەكتى جارىپ شىققان قوس شىبىعىم» دەپ باستالاتىن قايعىلى اۋەن ىزدەۋ-سۇراۋسىز كەتكەن تالاي تاعدىردى جوقتاۋ. قىرىق ءبىردىڭ قاسىرەتىندە قايعى قۇشاعىندا بولعانمەن ءۇمىت جەتەگىندە دە ءار ۇيدەن اتتانعان جەكسەنقۇلدار مەن قوسشىعۇلداردىڭ جات جەردى جاستانعان جايى.

ال اق جاۋلىعىنىڭ ۇشىمەن جانارىن ءسۇرتىپ، جىلاۋدى جامان ىرىمعا بالاپ، «كەبەنەك كيگەن كەلەدى» دەگەن ءۇمىتتىڭ جەتەگىندە التى قىردىڭ استىنان قارا كورىنسە، قاراعىمنان حابار بار ما دەپ ەلەڭدەگەن ارداقتى انالاردىڭ اڭىراعان داۋىسى.

وزەگىن جارىپ شىققان پەرزەنتىنىڭ وكىنىشى وزەگىن ورتەمەي قويسىن با... «قارا كەمپىر» ءانى مەركى اۋدانى، قىزىلساي اۋىلىنداعى قالي انانىڭ تاعدىرىنان تۋعان تۋىندى. وتتى جىلدارى قوس ۇلىنان قاتار ايىرىلعان انانىڭ زار كۇيى، جۇرەك جوقتاۋى بۇل.

ەندى بۇل ءان قوڭىر دومبىرانىڭ قوس ىشەگىنەن تاعدىر تولعانىسى بولىپ توگىلگەندە، سول وتتى جىلدار ەلەس بەرەدى.

ءان اۆتورى التىنبەك قورازبايەۆتىڭ تۋىندى تۋراسىندا دا ايتارى بار ەكەن...

- بۇل ءان 1985-جىلى ۇلى جەڭىستىڭ 40 جىلدىعىنا وراي جازىلدى. قىزىلساي اۋىلىنداعى قالي كەمپىردىڭ جەكسەنقۇل، قوسشىعۇل دەگەن جاسى جيىرماعا تولماعان ەكى ۇلى سوعىسقا قاتار اتتانىپ، اقىرى كەلمەي قالادى. قالي اپامىزدى كوزىمىز كوردى. ۇلتى قىرعىز ەدى. ال جارى قۇدايبەرگەن دەگەن كىسى بولعان ەكەن، ءبىز ونى كورە المادىق.

- اۋىلداعى «قارا كەمپىر» ەسكەرتكىشىن ۇرپاق وتكەن كۇندى بىلە ءجۇرسىن دەگەن نيەتپەن ءوز قاراجاتىما تۇرعىزدىم. ول جەرگە ايگىلى جازۋشى شىڭعىس ايتماتوۆ، قازاق پەن قىرعىز ونەرىنە قاتار ەڭبەك سىڭىرگەن ەستەمەس تۇرسىناليەۆ جانە باسقا دا ەل ازاماتتارى كەلگەن.

ءتىپتى، سول جەردە تۇرىپ شىڭعىس ايتماتوۆتاي الىپتىڭ كوزىنە جاس العانى دا بار، - دەيدى اۆتور.

قىزىلساي اۋىلىنداعى «قارا كەمپىر» ەسكەرتكىشى 1994-جىلى بوي كوتەرگەن. سول مونۋمەنتتە ۇلدارىن جوقتاعان قامكوڭىل انانىڭ اتىنان ءبىر اۋىز ولەڭ جازىلعان. قارايمىن باتىس جاققا كەلە مە دەپ، اناسىن عارىپ بولعان كورە مە دەپ.

سۇرايمىن وتكەننەن دە، كەتكەننەن دە، حابارىن قوس قوزىمنىڭ بەرە مە دەپ. بۇل ولەڭدى التىنبەك قورازبايەۆتىڭ ءوزى جازعان ەكەن.

اۆتور وسى ءبىر جولداردى فاريزا وڭعارسىنوۆاعا ءبىر قاراتىپ الىپتى. «سوندا فاريزا اپامىز «التىنبەك، سەن اقىن ەكەنسىڭ عوي» دەپ جوعارى باعاسىن بەرىپ ەدى»، دەيدى ول.

قالي انانىڭ قاسىرەتى ءان بولمىسىنان بولەك، ەسكەرتكىش تۇعىرىندا دا تۇنىپ تۇرعانداي. قىزىلساي باۋىرىندا قوس ۇلىن ءومىر بويى جوقتاپ، ارماندا كەتكەن انانىڭ كوز جاسىنداي. جالعان دۇنيەنىڭ جالعاندىعىن جازىپ قويعانداي.

حاميت ەسامان،

«ەگەمەن قازاقستان»

جامبىل وبلىسى

Egemen.kz