كاكەي جاڭجۋڭ ۇلى - التاي شىڭىنداعى وشپەس ءىز

None
None
نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - وسىدان ءتورت جىل بۇرىن ق ر ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحاناسىندا قازاقتىڭ كورنەكتى اقىنى، قازاق دياسپوراسى ادەبيەتىنىڭ دامۋىنا ەلەۋلى ۇلەس قوسقان قايراتكەر، ۇستاز اقىن كاكەي جاڭجۋڭ ۇلىنىڭ تۋعانىنا 70 جىل تولۋىنا ارنالعان «التاي شىڭىنداعى وشپەس ءىز» اتتى دوڭگەلەك ۇستەل وتكەن بولاتىن.

شاراعا اقىننىڭ استانا قالاسىنداعى شاكىرتتەرى مەن ۇزەڭگىلەس ادەبيەتشى دوستارى، جەرلەستەرى جانە زيالى قاۋىم وكىلدەرى قاتىستى. ونەرپازدار اقىن ولەڭىنە جازىلعان اندەردى ورىنداپ، جىرلارىن جاتقا وقىدى.

كاكەي جاڭجۇڭ ۇلى 1947 -جىلى موڭعوليانىڭ بايان- ولگي ايماعى، بۇلعىن ەلدى مەكەنىندە دۇنيەگە كەلگەن. الماتىداعى اباي اتىنداعى قازاق پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىن بىتىرگەن سوڭ تۋعان اۋلىنىڭ ورتا مەكتەبىندە وقىتۋشى، ديرەكتور قىزمەتتەرىن اتقارادى. 1982-1993 -جىلدار ارالىعىندا موڭعولياداعى قازاق ادەبيەتىنىڭ بولىمشەسىن باسقارادى، «شۇعىلا» ادەبي جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى بولعان.

موڭعولياداعى قازاق ورتا مەكتەپتەرىنە ارناپ ادەبيەت وقۋلىعىن دايىنداعان ادىسكەر عالىم، ايتىس ونەرىنىڭ قانات جايۋىنا، اۋىز ادەبيەتىنىڭ ۇلگىلەرىن جيناۋعا جانە ەتنو ءان ونەرىنىڭ توبىن قۇرىپ، حالىققا ناسيحاتتاۋدا ولشەۋسىز ۇلەس قوسقان. موڭعولياداعى قازاق ادەبيەتى كەڭەسىن باسقارعان جانە موڭعوليا جازۋشىلار وداعى سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى. ول تالاي جاستى ادەبيەت دەگەن كيەلى الەمگە تارتىپ، ونىڭ قىر سىرىنا باۋلىعان ەدى. اقىننىڭ ءتىل، ادەبيەت، تاريح، ەتنوگرافيا، ونەر سالاسىنداعى ءبىلىمىنىڭ تەلەگەي تەڭىز تەرەڭدىگىنە تالاي جاندار ءتانتى بولدى. قالامىنان تۋعان ونشاقتى جىر جيناقتارى مەن ءازىل- سىقاق اڭگىمەلەرى، قازاق جانە موڭعول تىلدەرىندە جاريالانعان.

شىعارمالارى: «جاۋقازىن»، «ماۋسىم»، «جەبە»، «قوش بول، كوكتەم!»، «مەن - قازاقپىن»، «جۇماققا اپارار جول». التاي قازاقتارىنىڭ اراسىنان شىققان اعارتۋشى اقىن احىت ءۇلىمجى ۇلى اقىننىڭ شىعارمالار جيناعىن قۇراستىردى (1991، 1994، ق. قالياسقار ۇلىمەن بىرگە).

1993 -جىلى ۇشاق اپاتى سالدارىنان مەزگىلسىز قازا تاپقان اقىننىڭ ارتىندا قۇندى ادەبي مۇراسى مەن قازاق رۋحانياتى ءۇشىن جاساعان ەڭبەگى قالدى. اتاجۇرتى ونى «بارام، اپا، كوكتەمدە» دەگەن ءانى ارقىلى جاقسى تانيدى.


سوڭعى جاڭالىقتار